Lâu nay, luận điệu xuyên tạc Việt Nam "vi phạm nhân quyền", " chà đạp quyền con người", vu cáo Việt Nam không có tự do ngôn luận, tự do báo chí, chính quyền gia tăng đàn áp những người “hoạt động dân sự”, “bất đồng chính kiến”, giam giữ nhiều “tù nhân chính trị”, “tù nhân lương tâm”…được các cá nhân, tổ chức thiếu thiện chí với Việt Nam đăng đàn, chia sẻ rầm rộ. Vô hình chung tạo ra những rào cản về tâm lý, đặc biệt là những nghi ngại của dư luận quốc tế cũng như làm xấu đi hình ảnh của một Việt Nam trong mắt bè bạn quốc tế.
Ấy thế nhưng, xuyên tạc, bóp méo sự thật thì vẫn luôn là cái "nghề" để kiếm sống của biết bao "bồi bút" cũng như cái "cần câu cơm" từ các tổ chức quốc tế, họ được lập ra ban đầu với ý nghĩa hết sức tốt đẹp và nhân văn, nhưng dần già trở thành công cụ để các thế lực lợi dụng vào các mưu đồ chính trị không tiện kể tên ở bài viết này.
Như thường lệ, người ngay thẳng đâu có sợ những lời dối gian của thiên hạ. Đầu tháng 9 này, nhân dịp Quốc khánh 2/9, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ký quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho 3.026 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 3 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, 6 người đang được hoãn chấp hành án phạt tù. Đây là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước ta, thể hiện truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, vừa nghiêm minh trong xét xử người phạm tội, đồng thời khoan hồng, nhân đạo đối với những phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động tốt, tạo điều kiện để họ tái hoà nhập cộng đồng.
Trong số đó, phạm nhân có thời gian được đặc xá tha tù nhiều nhất là 1 năm, 2 tháng 15 ngày, ít nhất là 2 tháng 12 ngày. Đây là những phạm nhân có thành tích cải tạo tốt trong thời gian chấp hành án phạt tù. Đáng chú ý, có 21 phạm nhân mang quốc tịch nước ngoài, trong đó có 2 phạm nhân quốc tịch Nhật Bản, 10 người Trung Quốc, được đặc xá trong trường hợp đặc biệt; 499 phạm nhân là dân tộc thiểu số của Việt Nam, 314 phạm nhân là người có tôn giáo. Trong số này, các phạm nhân thực hiện bản án dân sự và chấp hành quy định về khắc phục hậu quả, đã bồi thường án dân sự với tổng số tiền khoảng 80 tỷ đồng.
Đối với các phạm nhân được đặc xá đợt này, đây cũng là ngày đặc biệt quan trọng, bởi với họ, ngày hôm nay cuộc đời sẽ sang 1 trang mới. Đối với các phạm nhân chưa được đặc xá, đây cũng là động lực để họ phấn đấu cải tạo tốt hơn. Bên ngoài cổng trại, mặc dù trời rất nắng nhưng những cái ôm chặt, những giọt nước mắt đoàn tụ của gia đình và phạm nhân khiến cho không khí dịu lại.
Sau khi công bố Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, các Trại tạm giam và Nhà tạm giữ ở cả nước đã tổ chức làm thủ tục đặc xá, cấp kinh phí và trang phục mới cho người được đặc xá; đồng thời, tổ chức đưa người được đặc xá về địa phương nơi cư trú, bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Lực lượng Công an đã tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương sớm có kế hoạch tiếp nhận, quản lý, giáo dục và giúp đỡ người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng; vượt qua khó khăn, mặc cảm; phấn đấu trở thành công dân có ích cho gia đình và xã hội.
Về vấn đề nhân quyền có lẽ đã có nhiều bài viết phân tích, lập luận rồi, đó quả là vấn đề khó mà có góc tiếp cận chuẩn xác cho tất cả các quốc gia, vùng lãnh thổ, thậm chí có hay không cùng thể chế chính trị. Riêng đối với Việt Nam, nhân quyền được hiểu là những giá trị cơ bản mà con người giành được trong lịch sử đấu tranh cải tạo tự nhiên và xã hội nhằm khẳng định địa vị chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, pháp lý của mình. Đó là tổng thể các nhu cầu, năng lực, tự do, nhân phẩm của con người với tư cách cá nhân và cộng đồng xã hội được ghi nhận và bảo đảm thực hiện trong hệ thống luật pháp quốc gia và luật pháp quốc tế.
Chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước Việt Nam là bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, được quy định rõ trong Hiến pháp năm 2013, hệ thống các văn bản pháp lý như Bộ luật Hình sự 2015, Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Luật thi hành tạm giam, tạm giữ năm 2015, Luật thi hành án hình sự năm 2019… Ngoài ra, các quy định của pháp luật hiện hành đã bảo đảm đầy đủ các quyền của công dân, không phân biệt người nước ngoài hay Việt Nam, trong quá trình tố tụng và thi hành án hình sự… Những quyền này được bảo đảm trên thực tế tại các tòa án, các cơ sở giam giữ. Đó là các quyền cơ bản của những người chấp hành án phạt tù như quyền về ăn, mặc, ở, chăm sóc y tế, nhận quà hay bưu phẩm, thăm gặp thân nhân, người bào chữa, tiếp xúc lãnh sự, người đại diện hợp pháp để thực hiện giao dịch dân sự…
Thêm vào đó, việc xem xét đặc xá cho những phạm nhân, nhất là trường hợp quốc tịch nước ngoài trên cơ sở công bằng, minh bạch cũng giúp cộng đồng quốc tế hiểu rõ hơn về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.
Các phạm nhân xếp hàng để nhận một bộ quần áo mới trước khi được ra tù
Đặc biệt, trong tình hình đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp như hiện nay, thì để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phạm nhân được đặc xá về nơi cư trú an toàn, các lực lượng chức năng đã xác định việc tha phạm nhân được đặc xá phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19; không để dịch bệnh lây lan vào các cơ sở giam giữ, không để phạm nhân được đặc xá không về được nơi cư trú hoặc vi phạm quy định phòng, chống dịch hoặc không có nơi cư trú. Các phạm nhân có hộ khẩu thường trú trong tỉnh sẽ được người nhà đón về. Trường hợp không có người nhà và phạm nhân có HKTT ở địa phương khác, nhất là các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội thì trại sẽ bố trí xe để đưa về.
Các trại giam sử dụng xe riêng đưa người được đặc xá về nơi cư trú, đảm bảo an toàn phòng dịch
Bên cạnh đó, ngoài các thủ tục cấp giấy chứng nhận đặc xá, tiền tàu xe, tiền ăn, tiền hỗ trợ từ Quỹ tái hòa nhập cộng đồng, các Trại giam, Trại tạm giam đều tổ chức xét nghiệm COVID-19 và tổ chức đưa về nơi cư trú, đảm bảo cho các trường hợp được đặc xá về nhà an toàn, thực hiện đúng quy định phòng, chống dịch.
Trước khi ra tù, mỗi phạm nhân được cấp được một số tiền để đi lại, ăn dọc đường và tiền tái hoà nhập cộng đồng
Rõ ràng từ thực tiễn công tác quản lý, giáo dục phạm nhân trong những năm qua và ghi nhận quá trình triển khai, thực hiện công tác đặc xá năm 2021 của đơn vị đảm bảo dân chủ, công khai, công bằng, đúng trình tự, đúng pháp luật; tác giả bài viết tin tưởng rằng các phạm nhân được đặc xá sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách và tự tin hơn, vững vàng hơn trong cuộc sống để thực sự trở thành người lương thiện, xây dựng đời sống ổn định, gia đình đầm ấm, hạnh phúc và dứt khoát không tái phạm tội, vi phạm pháp luật, không để đối tượng xấu cám dỗ, lôi kéo, xúi giục.
Đây chính là bằng chứng đanh thép nhất phản bác lại luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc, bóp méo sự thật từ những cá nhân, tổ chức thiếu thiện chí với Việt Nam. Thật sự thì những luận điệu như đấm vào tai của đám zân chủ cuội và những con người trên càng làm cho dư luận quốc tế hiểu hơn về quan điểm, chính sách nhất quán của Việt Nam về quyền con người và vấn đề bảo đảm nhân quyền.
Ngọc Lan