by Ngã ba Đồng Lộc là di tích lịch sử gắn liền với sự hy sinh của 10 nữ thanh niên xung phong trong cuộc chiến tranh giải phóng miền Nam Việt Nam.
Ngã ba Đồng Lộc thuộc xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, nằm trên con đường mòn Hồ Chí Minh xuyên qua dãy núi Trường Sơn ở tỉnh Hà Tĩnh, là giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 của Hà Tĩnh, thuộc địa phận xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc. Đây là một trong những điểm giao thông quan trong trong chiến tranh, cho nên quân đội Mỹ đã tập trung nhiều máy bay thả bom nhằm cắt đứt đường tiếp tế của đồng bào và nhân dân miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Nơi đây có một tiểu đội thanh niên xung phong có nhiệm vụ canh giữ giao điểm, phá bom và sửa đường thông xe khi bị bom phá. Tiểu đội 4 gồm 10 cô gái trẻ, tuổi từ 17 đến 22. Trưa ngày 24 tháng 7 năm 1968, như mọi ngày 10 cô ra làm nhiệm vụ. 16h30', trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc, 1 quả bom rơi xuống ngay sát miệng hầm, nơi 10 cô đang tránh bom. Tất cả đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, phần lớn trong số họ chưa lập gia đình.
Để ghi sâu tội ác và ghi lại chiến tích của 10 cô gái tại trọng điểm lịch sử này Quốc hội và Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã truy tặng danh hiệu anh hùng cho 10 cô gái hy sinh tại ngã ba Đồng Lộc.
Ngày 23/7/2009, Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức lễ khởi công phụng tượng 10 nữ thanh niên xung phong ngã ba Đồng Lộc"[4],ngày 19/8/2010 đã tổ chức trọng thể lễ khánh thành cụm tượng đài.[5] Công trình phụng tượng 10 nữ thanh niên xung phong ngã ba Đồng Lộc là công trình có giá trị lịch sử, tâm linh sâu sắc, được xây dựng bằng sự tự nguyện đóng góp của các các viên chức ngành giáo dục, học sinh, sinh viên trong cả nước.
Mỗi mét vuông đất ở Ngã ba Đồng Lộc này 45 năm trước gần như không có một ngọn cỏ nào chòi lên đâm lá, bởi bom đạn Mỹ. Giờ đây, Ngã ba Đồng Lộc trở thành điểm dừng chân của nhiều đoàn khách. Khu vực 10 ngôi mộ của 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc sau khi tập kết về trở thành nơi hành hương của mọi người, là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên cả nước.
Để ghi sâu tội ác và ghi lại chiến tích của 10 cô gái tại trọng điểm lịch sử này Quốc hội và Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã truy tặng danh hiệu anh hùng cho 10 cô gái hy sinh tại ngã ba Đồng Lộc.
Ngày 23/7/2009, Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức lễ khởi công phụng tượng 10 nữ thanh niên xung phong ngã ba Đồng Lộc"[4],ngày 19/8/2010 đã tổ chức trọng thể lễ khánh thành cụm tượng đài.[5] Công trình phụng tượng 10 nữ thanh niên xung phong ngã ba Đồng Lộc là công trình có giá trị lịch sử, tâm linh sâu sắc, được xây dựng bằng sự tự nguyện đóng góp của các các viên chức ngành giáo dục, học sinh, sinh viên trong cả nước.
Mỗi mét vuông đất ở Ngã ba Đồng Lộc này 45 năm trước gần như không có một ngọn cỏ nào chòi lên đâm lá, bởi bom đạn Mỹ. Giờ đây, Ngã ba Đồng Lộc trở thành điểm dừng chân của nhiều đoàn khách. Khu vực 10 ngôi mộ của 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc sau khi tập kết về trở thành nơi hành hương của mọi người, là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên cả nước.
